หากเป็นพังผืดที่มดลูก จะมีลูกได้ไหม ต้องรักษาอย่างไร?

ปัญหาพังผืดที่เกิดขึ้นบริเวณมดลูก ไม่เพียงแต่สร้างความเจ็บปวดทางร่างกายให้แก่คุณผู้หญิง หรือส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันเท่านั้น เพราะสำหรับคู่แต่งงานที่ต้องการมีบุตร และฝ่ายหญิงได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นพังผืดที่มดลูก อาจเกิดความกังวลใจว่าจะยังมีลูกได้ไหม หรือต้องมีกระบวนการรักษาอย่างไรเพื่อช่วยเพิ่มโอกาสในการมีบุตรได้สำเร็จ

คงต้องบอกว่า อาการพังผืดในมดลูกนั้น มีผลต่อการตั้งครรภ์ได้จริง แต่อย่าเพิ่งกังวลใจไปก่อน เพราะยังมีวิธีการแก้ไข วันนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับปัญหาพังผืดของผู้หญิงกันให้มากขึ้น พร้อมจะมาบอกถึงวิธีการรักษาเพื่อเพิ่มโอกาสในการมีบุตรให้ได้รู้กัน

เข้าใจปัญหาพังผืดในผู้หญิง

ปัญหาพังผืดในมดลูกที่มักเกิดขึ้นกับผู้หญิง แบ่งออกได้เป็น 2 แบบ คือ

พังผืดในอุ้งเชิงกราน

สาเหตุ

พังผืดในอุ้งเชิงกราน เป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้จาก 3 สาเหตุหลัก คือ

• เกิดจากการอักเสบหรือติดเชื้อภายในอุ้งเชิงกราน
• เกิดจากการอักเสบในอุ้งเชิงกราน เนื่องจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดปกติ
• เกิดจากการผ่าตัดช่องท้อง ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดคลอดบุตร ผ่าตัดเนื้องอกบริเวณมดลูก หรือผ่าตัดไส้ติ่ง

อาการ

เมื่อเกิดภาวะพังผืดในอุ้งเชิงกราน จะมีอาการปวดท้องเรื้อรัง ปวดแบบตื้อ ๆ หรือรู้สึกปวดแบบบิด ๆ โดยอาการปวดจะเกิดขึ้นเป็นพัก ๆ แม้ไม่ใช่ช่วงที่มีประจำเดือนก็ยังมีอาการปวด และจะยิ่งปวดมากในขณะที่มีเพศสัมพันธ์ อีกทั้งยังมีอาการข้างเคียงอื่น ๆ ร่วมด้วย คือท้องผูก ปัสสาวะบ่อย กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ลำไส้ตีบตัน และท่อไตบวม

ผลกระทบต่อการมีบุตร

พังผืดในอุ้งเชิงกรานส่งผลให้เกิดภาวะมีบุตรยาก เนื่องจากพังผืดจะรัดท่อนำไข่ ส่งผลให้ท่อนำไข่ตัน ทำให้ไข่และอสุจิไม่สามารถเข้าไปปฏิสนธิกันได้

การรักษา

ในส่วนของแนวทางการรักษาพังผืดในอุ้งเชิงกรานแบ่งออกเป็น 2 ระดับ คือ

• รักษาแบบประคองอาการ ด้วยการรับประทานยาแก้ปวดและต้านการอักเสบ เพื่อช่วยลดอาการปวดท้อง รวมถึงการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดหรือการฉีดยาคุมกำเนิด เพื่อลดการมีประจำเดือน และลดอาการปวดที่เกิดขึ้นระหว่างการมีประจำเดือน
• รักษาด้วยการผ่าตัดแบบส่องกล้อง MIS เพื่อให้เกิดแผลผ่าตัดที่เล็กที่สุด ลดโอกาสที่พังผืดจะกลับมาเป็นซ้ำ

พังผืดในโพรงมดลูก

สาเหตุ

พังผืดในโพรงมดลูก มักเกิดจากการที่ผนังเยื่อบุโพรงมดลูกถูกทำลาย จนกลายเป็นพังผืดติดกัน ซึ่งผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิดพังผืดในโพรงมดลูกคือผู้ที่เคยมีอาการเหล่านี้

• เคยได้รับการทำหัตถการในโพรงมดลูก เช่น การขูดมดลูก การผ่าตัดส่องกล้องเพื่อเอาเนื้องอกในโพรงมดลูกออก หรือการผ่าตัดส่องกล้องเพื่อเอาแผ่นกั้นในโพรงมดลูกออก
• เคยได้รับการผ่าตัดเนื้องอกมดลูกทางหน้าท้อง
• เคยมีภาวะแท้งค้าง แท้งไม่ครบ หรือเศษรกค้าง
• เคยมีภาวะอักเสบหรือติดเชื้อที่เยื่อบุโพรงมดลูก

อาการ

หากมีภาวะพังผืดในโพรงมดลูกจะมีอาการที่รุนแรงแตกต่างกันไปในแต่ละราย ขึ้นอยู่กับปริมาณพังผืดว่ามีมากน้อยเพียงใด ซึ่งอาการที่มักพบได้ คือ

• ประจำเดือนออกน้อย กะปริบกะปรอย หรือเป็น ๆ หาย ๆ
• ปวดประจำเดือน เพราะพังผืดอุดตัน ทำให้ประจำเดือนไหลไม่สะดวก

ผลกระทบต่อการมีบุตร

ภาวะพังผืดในโพรงมดลูกเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาแท้งซ้ำซาก เนื่องจากรกเกาะตัวกับโพรงมดลูกได้ไม่ดี และส่งผลให้มีบุตรยากด้วยเช่นกัน

การรักษา

สำหรับการรักษาภาวะพังผืดในโพรงมดลูก สามารถทำได้ด้วยการผ่าตัดส่องกล้องโพรงมดลูกเพื่อเลาะพังผืดออก ร่วมกับการใช้ฮอร์โมน Estrogen เพื่อให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้นและเป็นการซ่อมแซมเยื่อบุโพรงมดลูกที่ถูกทำลายด้วย

เมื่อรักษาพังผืดแล้วสามารถมีบุตรได้หรือไม่

หากใครที่ยังสงสัยว่าเป็นพังผืดที่มดลูกจะมีลูกได้ไหม ต้องบอกว่าโอกาสในการตั้งครรภ์ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของพังผืดก่อนผ่าตัด และการเข้ารับการรักษาอย่างรวดเร็วและเหมาะสม ดังนั้น คุณผู้หญิงจึงควรเข้าตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อช่วยเพิ่มโอกาสในการมีบุตรได้

ตรวจสุขภาพและประเมินภาวะมีบุตรยากได้ที่ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร โดยสูตินรีแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ คลินิกมีบุตรยากที่ให้บริการครอบคลุมทั้งการปรึกษา ตรวจวินิจฉัย และให้การรักษาคู่สมรสที่เผชิญปัญหามีบุตรยาก

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ที่
VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร
Hotline : 082-903-2035
Line : @vfccenter

บทความโดยแพทย์หญิงศรมน ทรงวีรธรรม

แหล่งอ้างอิง

• ท้องได้ไหม…หากมีพังผืดในโพรงมดลูก?. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2565 จาก https://jetanin.com/th/พังผืดในโพรงมดลูก/
• Pelvic Adhesions. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2565 จาก https://veritasfertility.com/conditions/pelvic-adhesions/#:~:text=Pelvic%20adhesions%20can%20form%20after,condition%20like%20endometriosis%20or%20appendicitis.
• Asherman syndrome. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2565 จาก https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/lecturestopics/topic-review/3586/#:~:text=ภาวะพังผืดในโพรงมดลูก,20%20คน%20เกิด%20cervical%20obstruction
• Asherman syndrome. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2565 จาก https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16561-ashermans-syndrome