วัยหมดประจำเดือนท้องได้ไหม วางแผนมีลูกได้อย่างไรบ้าง ?

การทำความเข้าใจเกี่ยวกับวัยหมดประจำเดือนและการวางแผนมีบุตร จะช่วยให้คุณผู้หญิงสามารถเตรียมพร้อมและเลือกวิธีการที่เหมาะสมในการมีบุตรได้ แม้ว่าจะอยู่ในช่วงวัยที่มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน แต่การรู้จักดูแลสุขภาพและเลือกใช้เทคโนโลยีการเจริญพันธุ์ที่ทันสมัย ก็จะสามารถเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์และเติมเต็มความสมบูรณ์ให้กับครอบครัวได้

วัยหมดประจำเดือนคืออะไร ?

วัยหมดประจำเดือนเป็นช่วงเวลาสำคัญในชีวิตของผู้หญิงที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ โดยทั่วไปจะเกิดในช่วงอายุ 45-55 ปี หรือเมื่อรังไข่หยุดการผลิตไข่และฮอร์โมนเอสโตรเจน ทำให้ประจำเดือนหยุดมาอย่างถาวร

การเปลี่ยนแปลงนี้ส่งผลให้ระดับฮอร์โมนในร่างกายลดลงอย่างมาก โดยเฉพาะฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซึ่งมีบทบาทสำคัญในระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิง ทำให้ความสามารถในการตั้งครรภ์ลดลงเนื่องจากปริมาณไข่ที่มีคุณภาพดีจะลดน้อยลงไปด้วย อีกทั้งรังไข่ก็จะค่อย ๆ หยุดการทำงานลงในที่สุด

สัญญาณบ่งบอกการเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน

การเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนมักมีสัญญาณเตือนที่สังเกตได้หลายประการ

อาการทางกายภาพที่พบได้

อาจพบอาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออกมากผิดปกติโดยเฉพาะในเวลากลางคืน นอนไม่หลับ อารมณ์แปรปรวน รวมถึงมีการเปลี่ยนแปลงของผิวหนังและช่องคลอด

การเปลี่ยนแปลงของรอบเดือน

รอบเดือนจะเริ่มมาไม่สม่ำเสมอ บางครั้งมามาก บางครั้งมาน้อย หรือขาดหายไปหลายเดือน จนกระทั่งหยุดไปอย่างถาวร

ผลกระทบต่อความสามารถในการมีบุตร

การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ส่งผลโดยตรงต่อความสามารถในการมีบุตร เนื่องจากการตกไข่จะเกิดขึ้นน้อยลงและไม่แน่นอน

ภาวะรังไข่เสื่อมก่อนวัย

ภาวะรังไข่เสื่อมก่อนวัยเป็นภาวะที่รังไข่หยุดทำงานก่อนอายุ 40 ปี สาเหตุอาจเกิดจากพันธุกรรม โรคภูมิต้านทานตัวเอง การได้รับเคมีบำบัดหรือรังสีรักษา หรือการผ่าตัดรังไข่

ผู้ที่มีภาวะนี้จะมีอาการคล้ายวัยหมดประจำเดือน แต่เกิดขึ้นเร็วกว่าปกติ การวินิจฉัยทำได้โดยการตรวจระดับฮอร์โมนในเลือดและการตรวจอัลตราซาวนด์

การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุและความต้องการมีบุตรของผู้ป่วย โดยอาจใช้ฮอร์โมนทดแทนหรือเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์

วัยหมดประจำเดือนท้องได้ไหม ? : โอกาสในการตั้งครรภ์ช่วงวัยหมดประจำเดือน

แม้ว่าโอกาสในการตั้งครรภ์จะลดลงอย่างมากในช่วงวัยใกล้หมดประจำเดือน แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเป็นไปไม่ได้เสียทีเดียว เพราะความเป็นไปได้ในการตั้งครรภ์ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น อายุ สุขภาพโดยรวม และคุณภาพของไข่ที่เหลืออยู่

อย่างไรก็ตาม การตั้งครรภ์ในวัยนี้มีความเสี่ยงสูงทั้งต่อมารดาและทารก เช่น ภาวะความดันโลหิตสูง เบาหวานขณะตั้งครรภ์ และโอกาสที่ทารกจะมีความผิดปกติทางพันธุกรรม ผู้ที่วางแผนตั้งครรภ์ในวัยนี้ควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากแพทย์ผู้มีประสบการณ์

การเตรียมพร้อมเพื่อวางแผนมีบุตรในอนาคตก่อนเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน

การวางแผนครอบครัวล่วงหน้า

การวางแผนครอบครัวเพื่อการมีบุตรก่อนเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนเป็นขั้นตอนสำคัญที่จะช่วยเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการมีบุตร เริ่มต้นจากการปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจประเมินสุขภาพโดยรวมและความพร้อมของระบบสืบพันธุ์ โดยการตรวจจะรวมถึงการประเมินระดับฮอร์โมน AMH (Anti-Müllerian Hormone) ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ปริมาณไข่ที่เหลืออยู่ในรังไข่ การตรวจอัลตราซาวนด์เพื่อดูสภาพมดลูกและรังไข่ รวมถึงการตรวจคัดกรองโรคทางพันธุกรรมที่อาจส่งผลต่อการตั้งครรภ์หรือทารก นอกจากนี้ ยังควรปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตให้เอื้อต่อการมีบุตร เช่น การควบคุมน้ำหนัก การออกกำลังกายอย่างเหมาะสม และการงดสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ด้วย

การฝากไข่ (Egg Freezing)

การฝากไข่เป็นเทคโนโลยีที่ช่วยให้คุณผู้หญิงสามารถเก็บรักษาไข่ที่มีคุณภาพดีไว้ใช้ในอนาคต โดยกระบวนการจะเริ่มจากการกระตุ้นรังไข่ด้วยฮอร์โมนเพื่อให้ผลิตไข่หลายใบในรอบเดียว จากนั้นจะเก็บไข่ผ่านการเจาะดูดภายใต้การดมยาสลบ ไข่ที่ได้จะถูกนำไปแช่แข็งด้วยเทคนิคการแช่แข็งที่ช่วยให้ไข่มีอัตราการรอดชีวิตสูงหลังการละลาย

อายุที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการฝากไข่คือช่วง 25-35 ปี เพราะไข่ยังมีคุณภาพดีและมีจำนวนมากพอ การฝากไข่ในวัยนี้จะช่วยเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการตั้งครรภ์เมื่อต้องการมีบุตรในอนาคต

การทำ IVF และ ICSI

เทคโนโลยีการทำเด็กหลอดแก้ว IVF และ ICSI เป็นการนำไข่และอสุจิมาผสมกันในห้องปฏิบัติการก่อนย้ายตัวอ่อนกลับเข้าสู่โพรงมดลูก โดยทั้งสองวิธีมีขั้นตอนพื้นฐานที่เหมือนกัน เริ่มจากการกระตุ้นรังไข่ด้วยฮอร์โมน การเก็บไข่ การเพาะเลี้ยงตัวอ่อน การย้ายตัวอ่อนกลับเข้าโพรงมดลูก และการติดตามผลการตั้งครรภ์ แต่วิธี IVF และ ICSI มีความแตกต่างกันที่กระบวนการทำให้ไข่และอสุจิเกิดการปฏิสนธิกัน

สำหรับขั้นตอนการทำ IVF (In Vitro Fertilization) แพทย์จะนำไข่และอสุจิมาผสมกันในจานเพาะเลี้ยง โดยปล่อยให้เกิดการปฏิสนธิตามธรรมชาติ วิธีนี้เหมาะสำหรับคู่สมรสที่ฝ่ายชายมีอสุจิคุณภาพและในจำนวนปกติ โดยมีโอกาสประสบความสำเร็จในการปฏิสนธิประมาณ 60-70%

ส่วนวิธีการทำ ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection) เป็นเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นมาเพื่อช่วยในกรณีที่มีปัญหาเกี่ยวกับอสุจิ แพทย์จะคัดเลือกอสุจิที่แข็งแรงที่สุดเพียงตัวเดียว แล้วใช้เข็มขนาดเล็กมากฉีดอสุจิเข้าไปในไข่โดยตรง วิธีนี้จึงเหมาะกับผู้ที่มีอสุจิจำนวนน้อยมาก และเคลื่อนที่ผิดปกติ รวมถึงมีรูปร่างผิดปกติด้วย หรือผู้ที่เคยทำ IVF แล้วไม่ประสบความสำเร็จมาก่อน โดยมีโอกาสปฏิสนธิสูงถึง 70-80%

ช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับเตรียมพร้อมเพื่อวางแผนมีบุตร

การเลือกช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับการรักษามีความสำคัญมาก โดยทั่วไปแนะนำให้เริ่มการรักษาก่อนอายุ 35 ปี เนื่องจากคุณภาพและปริมาณไข่จะลดลงอย่างมากหลังอายุ 35 ปี

สำหรับผู้ที่มีอายุมากกว่า 35 ปี ควรเริ่มการรักษาโดยเร็วที่สุดเมื่อตัดสินใจอยากมีบุตร เพราะความสำเร็จของการรักษาจะลดลงตามอายุที่เพิ่มขึ้น

กระบวนการรักษาอาจเริ่มจากการประเมินระดับฮอร์โมน และการตรวจนับจำนวนฟอลลิเคิลในรังไข่ เพื่อช่วยให้แพทย์วางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับแต่ละบุคคลได้ นอกจากนี้ การเตรียมร่างกายให้แข็งแรงและการปรับสมดุลฮอร์โมนก่อนเริ่มการรักษาก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน เพื่อเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการรักษา

การดูแลสุขภาพเพื่อเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์

อาหารบำรุง

ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบถ้วน โดยเฉพาะอาหารที่อุดมด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นต่อระบบสืบพันธุ์ เช่น กรดโฟลิก ธาตุเหล็ก และแคลเซียม เพราะมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการตั้งครรภ์

การปรับพฤติกรรม

การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตบางอย่างอาจเพิ่มโอกาสให้สามารถตั้งครรภ์ได้สำเร็จ เช่น การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การพักผ่อนอย่างเพียงพอ การลดความเครียด และการเลิกพฤติกรรมเสี่ยงต่าง ๆ

การพบแพทย์เพื่อวางแผน

เพื่อเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการตั้งครรภ์ การพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อติดตามผลและปรับแผนการรักษาให้เหมาะสมก็เป็นสิ่งจำเป็นเช่นกัน เพื่อผลลัพธ์การรักษาที่มีประสิทธิภาพและช่วยให้สามารถตั้งครรภ์ได้อย่างที่ต้องการ

สำหรับคุณผู้หญิงที่กำลังใกล้เข้าสู่วัยหมดประจำเดือนที่ต้องการวางแผนมีบุตร และกำลังมองหาว่าควรไปปรึกษามีบุตรยากที่ไหนดี ? ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร (V Fertility Clinic) เป็นศูนย์เฉพาะทางที่ได้รับการรับรองจากราชวิทยาลัยสูตินรีเวชแห่งประเทศไทย พร้อมดูแลคุณด้วยทีมแพทย์ผู้ชำนาญการและเทคโนโลยีทันสมัย เพื่อเพิ่มโอกาสความสำเร็จในการมีบุตร แม้ในช่วงวัยที่มีข้อจำกัด

บทความโดย แพทย์ศรมน ทรงวีรธรรม

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

Hotline: 082-903-2035

LINE Official: @vfccenter

ข้อมูลอ้างอิง:

1. Pregnancy After Menopause: Is It Possible?. สืบค้นเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม 2567 จาก https://www.health.com/condition/menopause/can-you-get-pregnant-after-menopause